चर्यानृत्य दुने हस्तमुद्रा

Abstract

नेपालमण्डल दुने न्यागूगु शताब्दीया अन्तनिसें आतक्क म्वान च्वंगु छगू सम्पदा खः चर्यानृत्य । थुकियात जगत कल्याणय् लीन जुया, आध्यात्मिक चिन्तन दुने प्रज्ञा व उपाय्‌या दर्शनपाखें बुद्धत्व प्राप्तिया लँपुकथं कयातःगु दु । बौद्ध संस्कृति व कलादुने चर्याया विशेष महत्व दु । मौलिक राग, ताल, भाव व मुद्रां याना चर्यानृत्य मेमेगु नृत्य स्वयाः विशेष व च्वन्ह्यागु खः । प्याखं
हुलीबले कलाकारं भेषभूषा, तिसा, पदचाल, हस्तमुद्राय् तसकं अनुशासित जुया थःगु प्रस्तुतियात न्याय यानाच्वनी । हस्तमुद्रा धैगु मनया विचार व भावयात ल्हाः व पतिं छेलाः अभिव्यक्त याय्‌गु आंगिक भावया सूत्र खः । नापं ज्ञानया सांकेतिक भाव खः । चर्या नृत्यय् छपा ल्हातं प्रस्तुत याइगु हस्तमुद्रा अभय, बरद, स्पर्श, ज्ञान, बिन्दु, आदि असंयुक्त हस्तमुद्रा खःसा, नमस्कार, ध्यान, चक्र, बोध्याङ, आलिङगन आदि निपा ल्हातं प्रस्तुत याइगु संयुक्त हस्तमुद्रा खः । नृत्यय् मेया खँग्वः अनुरूप भाव अभिव्यक्त याय्‌त ध्यानपूर्वक हस्तमुद्राया प्रयोग जुयाच्वनी । थीथी द्यःया विशेषताअनुरूप आराधना यासें ल्हाः वपतिंचा छेला सृजना जुइगु विशेष स्वरूपया हस्तमुद्राया संरचना, अर्थ, प्रयोगबारे थ्व अध्ययन केन्द्रीत जूगु दु । अध्ययनयात माःगु सूचना चर्यानृत्यबारे च्वयातःगु सफू, च्वसु,शोधपाखें व प्राथमिक स्रोतकथं चर्यानृत्यया गुरूपिं कलाकारपिंनापं खँलाबला याना मुंकागु दु । नापं थ्व च्वमि स्वयं चर्यानृत्यया अभ्यासकर्ता जूगुलीं थःगु
ब्यक्तिगत अनुभव नं दुथ्याकागु दु । मुद्राया अर्थ विश्लेषण याय्‌त बौद्ध दर्शनया आधार कयागु दु । थौंकन्हय्‌ युवापुस्तादुने चर्यानृत्य अतिकं लोकंह्वाःसां कलाकारतसें हे नृत्यया हस्तमुद्रा, थुकिया अर्थ, संरचना व थीथी चर्यानृत्यया विश्लेषण याःगु खनेमदु । अध्ययनं थ्व हे विश्लेषण यानाः नृत्यनापं स्वापू दुपिं विशेष याना न्हुगु पुस्तायात चर्या नृत्ययाबारे भतिचा ज्ञान बीगु
कुतः यागु दु । अले न्हूगुपुस्ता, झीगु म्हसीका ल्यंकातःगु चर्या नृत्यया महत्व थुइकाः संरक्षणया ज्याय् न्ह्यावनी ।