खटप्वाल उपन्यासमा अभिघात

Abstract

प्रस्तुत लेखमा प्रमोद प्याकुरेलको ‘खटप्वाल’ (२०७९) उपन्यासमा अभिव्यक्त अभिघातका विविधपक्षहरूको विश्लेषण तथा मूल्याङ्कन गरिएको छ । अभिघात प्राकृतिक एवम् मानवनिर्मित घटनाका कारणले मानिसमा पर्ने मानसिक चोट, दुःख, कष्ट एवम् सङ्कटको स्थिति हो । दुःखदायी घटनाको परिणामस्वरूप देखा पर्ने शारीरिक तथा मानसिक क्षति तथा त्यसबाट निर्मित तनावको स्थिति एवम् पीडाबोधलाई अभिघातका रूपमा लिन सकिन्छ । ‘खटप्वाल’उपन्यासमा चीनको हवेइ प्रान्तको वुहानमा सन् २०१९ डिसेम्बर ३१ मा पहिलोचोटि पहिचानगरिएको र विश्वव्यापी रूपमा फैलिएको कोभिड १९ वा कोरोना भाइरसले विश्वव्यापी रूपमाफैलाएको प्राकृतिक विपत्तिबाट नेपाली समाजमा पारेको प्रभाव एवम् अभिघातलाई प्रस्तुत गरिएको छ । कोरोनाजस्तो प्राकृतिक विपत्तिले सिर्जना गरेको शारीरिक एवम् मानसिक अभिघातका विभिन्न पाटाहरूको विश्लेषण र मूल्याङ्कन गर्नका लागि कोरोनालाई नै मूलविषय बनाएर लेखिएको प्रस्तुत उपन्यासलाई चयन गरिएको छ । कोरोनाका कारण नेपाली समाजमा देखापरेको शारीरिक एवम् मानसिक अभिघातलाई ‘खटप्वाल’ उपन्यासमा कसरीप्रस्तुत गरिएको छ भन्ने प्राज्ञिक जिज्ञासाको निरूपण गर्ने उद्देश्य यस लेखको रहेको छ । यसका लागि कृतिविश्लेषणको सैद्धान्तिक पर्याधारका रूपमा अभिघातसम्बन्धी सिद्धान्तकी प्रतिपादक क्याथी क्यारुथको अवधारणालाई अवलम्बन गरिएको छ । लेख तयारीका क्रममा प्राथमिक एवम् द्वितीयक सामग्रीको सङ्कलन पुस्तकालयीय कार्यबाट गरिएको छ । विश्लेषणका लागि गुणात्मक विधिको प्रयोग गरिएको यो लेख निगमनात्मक एवम् अन्तर्विषयक प्रवृत्तिको बन्नपुगेको छ । ‘खटप्वाल’ उपन्यासमा प्रस्तुत भएका शारीरिक एवम् मनोवैज्ञिानिक अभिघातकापक्षले यसलाई अभिघातका दृष्टिले सशक्त उपन्यास बनाएको निष्कर्ष निकालिएको छ ।